Παρότι η εμφάνιση της παιδικής παχυσαρκίας ήταν γεγονός σπάνιο στο παρελθόν, στις μέρες μας είναι ένα από τα πιο ευρέως διαδεδομένα ιατρικά προβλήματα κατά την παιδική και εφηβική ηλικία στις ανεπτυγμένες χώρες. Η Ελλάδα κρατά τα σκήπτρα της παιδικής παχυσαρκίας σε όλη την Ευρώπη και την τρίτη θέση στην παγκόσμια κατάταξη της παχυσαρκίας. Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Καταναλωτών (ΙΝΚΑ), σε 20 χρόνια θα χαθούν περισσότερα παιδιά από την κακή διατροφή παρά από τα ναρκωτικά ή το AIDS.
Τι είναι η παχυσαρκία;
Λίγα κιλά παραπάνω δεν συνιστούν παχυσαρκία. Ωστόσο, μπορεί να υποδεικνύουν τάση για εύκολη πρόσληψη βάρους και ανάγκη αλλαγής συνηθειών ως προς τη διατροφή και τη φυσική δραστηριότητα. Όταν αναφερόμαστε στη λέξη παχυσαρκία εννοούμε αυξημένο σωματικό λίπος σε ποσοστό τέτοιο (πάνω από 25% για τα αγόρια ή 32% για τα κορίτσια), ώστε να δημιουργεί προβλήματα στον ανθρώπινο οργανισμό.
Ποιοι παράγοντες ενοχοποιούνται για την παιδική και εφηβική παχυσαρκία;
Παράγοντες κινδύνου για την παιδική και εφηβική παχυσαρκία αποτελούν τόσο γενετικοί. όσο και περιβαλλοντικοί. Ωστόσο, οι περιβαλλοντικές επιρροές θεωρείται ότι υπερέχουν της γενετικής προδιάθεσης, δεδομένου ότι οι περιβαλλοντικές συνθήκες είναι αυτές που θα καθορίσουν την έκφραση της γενετικής προδιάθεσης. Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής και διατροφής (η απουσία σωματικής άσκησης, η εξάπλωση του ταχυφαγητού αλλά και γενικά οι έτοιμες και γρήγορες λύσεις για το φαγητό) ευθύνονται για την αυξημένη επίπτωση της παχυσαρκίας. Επιπρόσθετα, έχει δειχθεί ότι εάν ένας από τους δύο γονείς είναι παχύσαρκος τότε υπάρχει 50% πιθανότητα το παιδί να γίνει παχύσαρκο, ενώ όταν και οι δύο γονείς είναι παχύσαρκοι, το παιδί έχει 80% πιθανότητες να αναπτύξει παχυσαρκία.
Ποιους κινδύνους κρύβει η αύξηση βάρους;
Η εμφάνιση παχυσαρκίας κατά την παιδική και εφηβική ηλικία φαίνεται ότι αυξάνει την νοσηρότητα και την θνησιμότητα κατά την ενήλικη ζωή, λόγω του ότι τόσο το σωματικό βάρος όσο και η σύσταση του σώματος στην παιδική ηλικία αποτελούν σημαντικούς προδιαθεσικούς παράγοντες παχυσαρκίας κατά την ενήλικη ζωή. Η παχυσαρκία αποτελεί σημαντικό και σε πολλές περιπτώσεις ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για ένα πλήθος νοσημάτων, συμπεριλαμβανομένων των καρδιοαγγειακών παθήσεων, του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2, των παθήσεων της χοληδόχου κύστης. Ενισχύει πολλούς από τους προδιαθεσικούς παράγοντες φθοράς των αγγείων, όπως είναι η υπέρταση και η υψηλή χοληστερίνη και αποτελεί κύριο παράγοντα κινδύνου για ανάπτυξη στεφανιαίας νόσου. Τα προβλήματα υγείας τα οποία προκαλεί ή επιδεινώνει αυξάνονται με την ηλικία.
Πότε πρέπει να δραστηριοποιηθούμε;
Σύμφωνα με μελέτες τα παχύσαρκα παιδιά θα παραμείνουν σε ποσοστό 50 – 80% παχύσαρκοι ενήλικες. Ειδικότερα παχυσαρκία στην ηλικία των 13 χρόνων είναι ένας ισχυρός προγνωστικός παράγων παχυσαρκίας στην ενήλικη ζωή. Έτσι ο καλύτερος χρόνος για την αποτροπή πρόκλησης υπέρβαρων παιδιών που θα γίνουν παχύσαρκοι ενήλικες είναι το διάστημα μεταξύ 7-12 χρόνων.
Μερικοί τρόποι διαχείρισης της παχυσαρκίας σε παιδιά και εφήβους:πει να δραστηριοποιηθούμε;
- Ξεκινήστε ένα πρόγραμμα διατροφικής αγωγής, το οποίο να στοχεύει στην αλλαγή διατροφικής συμπεριφοράς/ διατροφικών συνηθειών
- Ελέγξτε το μέγεθος της μερίδας του φαγητού
- Ενθαρρύνετε την αύξηση της φυσικής δραστηριότητας
- Ενημερωθείτε για το τι τρώει το παιδί στο σχολείο
- Μην χρησιμοποιείτε το φαγητό ως μέσο ανταμοιβής
- Περιορίστε τα ενδιάμεσα σνακ